Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart heeft het advies van de Commissie Regieorgaan Geesteswetenschappen d.d. 23 juni 2010 overgenomen voor een duurzame versterking van de geesteswetenschappen in Nederland. In zijn rapport Implementatie Duurzame Geesteswetenschappen adviseert het Regieorgaan onder voorzitterschap van Frits van Oostrom over de bestemming van € 10 miljoen in 2010 en structureel € 15 miljoen vanaf 2011 voor de uitvoering van het Nationaal Plan Toekomst Geesteswetenschappen.

Op uitnodiging van het Regieorgaan zijn de betrokken faculteiten, colleges van bestuur, NWO en KNAW in gezamenlijkheid met maatregelen gekomen voor de aanpak van de problemen van de geesteswetenschappen in Nederland. Deze maatregelen, waarmee een structurele versterking wordt beoogd,  zullen onder andere moeten leiden tot:

1. ombuiging van de neerwaartse spiraal in de geesteswetenschappen, in het bijzonder ten aanzien van de eerste geldstroom;
2. vergroting van het aantal beschikbare promotieplaatsen in de geesteswetenschappen;
3. verjonging staf door grotere instroom van jong talent;
4. verbetering van de studierendementen;
5. efficiëntere onderwijsprogramma's en meer landelijke samenwerking in de geesteswetenschappen.

Tachtig procent van de beschikbare middelen wordt bestemd voor maatregelen die zijn voorgesteld voor een duurzame versterking van de afzonderlijke geesteswetenschappelijke faculteiten. Het Regieorgaan is van mening dat de kwaliteit en duurzaamheid van het geesteswetenschappelijke domein zeer gebaat zijn bij intensivering van de landelijke samenwerking. Daarom wordt circa twintig procent van de middelen voor Duurzame Geesteswetenschappen daarvoor bestemd.
 
NWO
In een gezamenlijk programma van NWO en het Regieorgaan Geesteswetenschappen wordt vanaf 2010 gedurende vijf jaar een jaarlijkse ronde van 15 fte aan promotieplaatsen gerealiseerd. Met dit programma is een bedrag van € 16.875.000 gemoeid, waarvan NWO tweederde deel voor haar rekening neemt. De rest wordt bekostigd uit de middelen voor Duurzame Geesteswetenschappen. Ten behoeve van flankerend loopbaanbeleid voor deze promovendi zal het Regieorgaan een apart programma ontwikkelen en financieren.
 
KNAW
De KNAW heeft op verzoek van het Regieorgaan Geesteswetenschappen een Commissie Kwaliteitsindicatoren Geesteswetenschappen ingesteld die het voortouw neemt voor de ontwikkeling van een hanteerbaar instrument voor de kwaliteitsbepaling van geesteswetenschappelijk onderzoek. In het najaar van 2010 zal de commissie haar eerste bevindingen presenteren.

Toewijzingen afzonderlijke faculteiten
In zijn advies over de periode vanaf 2011 is het Regieorgaan Geesteswetenschappen conform opdracht uitgegaan van de beschikbaarheid van € 15 miljoen. Dit bedrag is inclusief de oploop van de Enveloppenmiddelen Coalitieakkoord van € 5 miljoen die op de aanvullende post van het Rijk staan gereserveerd. Voorzien is dat bij Miljoenennota besluitvorming zal plaatsvinden over het beschikbaar stellen van deze middelen. Uitgaande van het vooralsnog beschikbare structurele budget van € 10 miljoen vanaf 2011 heeft de Staatssecretaris de betrokken instellingen de volgende bedragen toegekend:

Instelling	Bedrag 2010	2011-2015
Universiteit Leiden	€ 770.000	€ 1.146.667
Universiteit Groningen	€ 1.091.000	€ 1.326.667
Universiteit Utrecht	€ 1.364.000	€ 1.766.667
Erasmus Universiteit Rotterdam	€ 179.000	€ 180.000
Universiteit Maastricht	€ 111.000	€ 240.000
Universiteit van Amsterdam	€ 990.000	€ 1.380.000
Vrije Universiteit Amsterdam	€ 257.000	€ 460.000
Radboud Universiteit Nijmegen	€ 795.000	€ 1.013.333
Universiteit van Tilburg	€ 279.000	€ 253.333
Open Universiteit	€ 140.000	€ 233.333
Totaal	€ 5.976.000	€ 8.000.000

Bij positieve besluitvorming over het beschikbaar stellen van de oploop van de Enveloppenmiddelen zal het advies van het Regieorgaan Geesteswetenschappen volledig gevolgd worden en vanaf 2011 structureel een aanvullend bedrag van € 4.000.000 aan de hierboven vermelde bedragen worden toegevoegd, zodat die op het niveau worden gebracht zoals dat door het Regieorgaan voor de periode 2011-2015 is voorgesteld.

Landelijke initiatieven
Over de voor 2010 tot en met 2015 resterende middelen heeft het Regieorgaan geadviseerd deze te bestemmen voor het programma Promoveren in de geesteswetenschappen, landelijke samenwerking met name op het gebied van de masteropleidingen en de financiering van projecten en overige activiteiten van het Regieorgaan. Voor 2010 gaat het om een totaalbedrag van € 4.024.000, waarvan € 3.500.000 voor het programma Promoveren in de geesteswetenschappen. Voor de jaren 2011-2015 is het te bestemmen bedrag voorshands € 2.000.000. Bij positieve besluitvorming over de oploop van de Enveloppenmiddelen zal voor deze landelijke initiatieven vanaf 2011 een aanvullend bedrag van € 1.000.000 beschikbaar komen. De staatsecretaris heeft het Regieorgaan verzocht haar eind oktober 2010 definitief te adviseren over de inzet van deze middelen en daarbij rekening te houden met de besluitvorming bij Miljoenenenota over de oploop.

Monitoring en evaluatie
Het Regieorgaan zal op basis van rapportages van de instellingen jaarlijks een tussenrapportage aan de Minister van OCW uitbrengen over het verloop van het proces Duurzame Geesteswetenschappen en in het bijzonder de monitoring van de gefinancierde maatregelen. De evaluatie van het succes van de toewijzingen geschiedt in drie hoofdfasen: in 2012 zal vanuit het Regieorgaan een eerste formele ronde langs de faculteiten worden gemaakt; in 2013 vindt een midterm review van het proces Duurzame Geesteswetenschappen plaats; in 2015 dient de definitieve beoordeling plaats te vinden. Bij positieve beoordeling kunnen de middelen Duurzame Geesteswetenschappen indalen in de structurele financiering van de instellingen.
 
Duurzame geesteswetenschappen 2.0
Onvermijdelijk moesten, gegeven de budgettaire beperkingen en de voor het proces beschikbare tijd tot nu toe, bepaalde terreinen vooralsnog onbehandeld of onderbedeeld blijven. De plannen van de faculteiten bieden volop aanknopingspunten voor aanvullende maatregelen. Minstens zo belangrijk zijn drie terreinen die het huidige proces niet kon bestrijken, en die de Nederlandse geesteswetenschappen in hun volle breedte zouden adresseren:

1. verbetering academische lerarenopleidingen;
2. herpositionering geesteswetenschappelijke onderzoeksinstituten;
3. versterking  geesteswetenschappelijke infrastructuur op het gebied van de informatievoorziening (gedrukt en elektronisch) alsmede Open Access.

Gegeven het bovenstaande heeft het Regieorgaan gepleit voor een proces "Duurzame geesteswetenschappen 2.0".  Met een daartoe aangepaste organisatie, maar in dezelfde geest, zouden vanuit een vernieuwd Regieorgaan alle belangrijke actoren in de Nederlandse geesteswetenschappen kunnen worden uitgedaagd tot kwaliteitsverbetering en samenspel. Zowel inhoudelijk als procesmatig is dit een zeer aanlokkelijk vergezicht voor de gehele sector.

Download het rapport
Implementatie Duurzame Geesteswetenschappen

Download de toekenningsbrief van het Ministerie van OCW
Duurzame Geesteswetenschappen